Prowadząc firmę przez dłuższy czas, dochodzimy do momentu decyzji o jej przyszłości, gdy prowadząca ją osoba przymierza się do zakończenia tego etapu w swoim życiu. Przekazanie władzy i własności, może odbyć się poprzez sukcesję w ramach rodziny. Wbrew pozorom nie zdarza się to często. Alternatywą jest sprzedaż innej osobie lub firmie. Od podjęcia decyzji do jej realizacji jest ogromna przestrzeń na takie poprowadzenie przygotowań, by finalny efekt był jak najbardziej korzystny.
Rozpocznij planowanie z wyprzedzeniem
Planowanie sukcesji czy sprzedaży firmy to proces, który wymaga czasu. Im wcześniej zostanie uruchomiony, tym większa szansa na wysoką skuteczność i maksymalizację korzyści. Warto rozpocząć przygotowania na długo przed zakładanym przekazaniem władzy, a nawet jeszcze przed rozstrzygnięciem, jaki scenariusz zostanie zrealizowany. Jeśli bierzemy pod uwagę różne etapy życia firmy i podchodzimy długoterminowo do jej rozwoju, uwzględniamy to, że na pewnym etapie taka zmiana nastąpi. Sporym ułatwieniem jest fakt, że w wielu punktach plan przekazania przedsiębiorstwa w ramach sukcesji lub sprzedaży są zbieżne. Dodatkowo uporządkowanie procesów w firmie jest dla niej korzystne, niezależnie od perspektywy zmiany zarządzającego. Dlatego uruchamiając przygotowania, można jeszcze nie mieć pewności, jaka ostatecznie decyzja będzie realizowana.
Określenie wartości firmy
Wartość przedsiębiorstwa jest interesująca i ważna dla obecnego i potencjalnego nowego właściciela. Jej wskazanie w oparciu o profesjonalną wycenę jest kluczowe w ramach procesu przeprowadzanej sukcesji lub sprzedaży. Standardowo jest to istotny element negocjacji, a także punkt odniesienia dla oceny efektywności zarządzania przez osoby przejmujące kierownictwo, również gdy decydujemy się przekazać firmę dzieciom. Przygotowanie wyceny biznesu najczęściej powierzane jest odpowiednim fachowcom.
Zarządzanie
Dobrze ułożone procedury zarządzania są kluczowe dla utrzymania ciągłości funkcjonowania firmy. Niezależnie, czy właściciel zdecyduje się przekazać firmę np. dzieciom, czy dokonać sprzedaży, szanse płynnego przekazania władzy rosną wraz z uporządkowaniem procesów w organizacji. Przejęcie zarządzania przez nowego właściciela czy menedżera staje się prostsze, cel i strategia są jasne dla wszystkich, kogo dotyczą, a osiągnięcia w firmie rodzinnej, które udało się wypracować, nie zostają zmarnowane. Dobrze przygotowana firma będzie miała większą wartość dla potencjalnych kupców i wyższy potencjał efektywnego funkcjonowania zarówno pod dotychczasowym, jak i nowym zarządem. Przed jej przekazaniem ważne będzie zbadanie ryzyk, analiza zobowiązań i potencjalnych problemów prawnych. Przedsiębiorstwo gotowe do sukcesji lub sprzedaży ma zdolność sprawnego przekazania władzy i płynnej kontynuacji prowadzonej działalności.
Przygotowanie kadry kierowniczej
W sytuacji, gdy planowana jest sukcesja w firmie, a sukcesorem ma być któreś z dzieci właściciela lub inny członek rodziny, nie do przecenienia jest staranne przygotowanie następcy. Samo wcześniejsze uczestniczenie w prowadzonej działalności może być niewystarczające, zwłaszcza jeśli zakres zadań realizowanych dotychczas przez tę osobę nie wiązał się wprost z kierowaniem spółką. Wyzwania związane z nową rolą są ogromne, a sukcesja w firmie rodzinnej, oprócz wielu innych kwestii, wiąże się z potrzebą uznania, że nowy zarządzający wniesie swój własny rys, charakter, sposób postępowania i nie będzie kopiował stylu swojego poprzednika. Dlatego przygotowanie do sukcesji powinno obejmować uporządkowanie firmy tak, by jak najwięcej działań mogło być realizowanych bez bezpośredniego nadzoru. Warto, by przy przekazywaniu obowiązków dopuszczano nawet znaczne różnice w sposobie kierowania spółką i uwzględniano zarządzanie zmianą jako kluczowy aspekt przeprowadzanego procesu. W przypadku sprzedaży, kluczową rolę odgrywa profesjonalny zespół zarządzający, który może utrzymać ciągłość operacyjną po zmianie właściciela. Tacy fachowcy potrafią docenić dobre przygotowanie spółki.
Opracowanie planu sukcesji przedsiębiorstwa
W przypadku firm rodzinnych ważne jest opracowanie klarownego planu sukcesji. W jego ramach należy określić m.in., kto i w jaki sposób będzie przejmował kontrolę nad firmą, jakie są powierzane zadania i obowiązki oraz jakie są mechanizmy rozstrzygania ewentualnych konfliktów. Ustalenie harmonogramu, cel i strategia oraz aspekty prawne sukcesji muszą być uzupełnione o kwestie związane z zarządzaniem zmianą, kierowaniem zespołem, budowaniem zaufania i autorytetu. Cały proces powinien być w miarę możliwości zaplanowany na dłuższy okres i uwzględniać etapy sukcesji i stopniowe wprowadzanie zmian. Wszelkie zakłócenia w przekazywaniu władzy mogą zaburzyć normalne funkcjonowanie firmy i spowodować niepożądane problemy.
Elastyczność
Proces sprzedaży firmy, poszukiwanie nabywcy, negocjacje mogą ujawnić nowe, nie zakładane z góry możliwości. Uważne rozpoznawanie pojawiających się szans i gotowość do modyfikacji pierwotnych założeń mogą przynieść znaczące korzyści. Nie mniej elastyczności wymaga zarządzanie sukcesją. Otwartość na nowe rozwiązania i zmiany wprowadzane w przemyślany sposób mogą zapewnić nie tylko oczekiwane efekty, ale nawet przekroczyć znacząco te oczekiwania. Nierzadko ważne jest nie tylko osiągnięcie satysfakcjonującej ceny czy ulokowanie następcy na stanowisku zarządzającego, ale też zapewnienie szans na trwały rozwój firmy, którą się stworzyło.
Podsumowując, przygotowanie firmy do sukcesji lub sprzedaży to proces wymagający staranności, czasu i strategicznego podejścia. Kluczowe jest planowanie z wyprzedzeniem, określenie wartości firmy, dbałość o stabilność operacyjną oraz elastyczność w procesie negocjacyjnym lub sukcesji. Inwestycja w te kroki zdecydowanie zwiększy szanse na prawdziwy sukces w procesie sprzedaży lub przekazywania władzy w rodzinie.
Jako allStreet wspieramy firmy na etapie podejmowania decyzji dotyczących ich przyszłości i w procesie realizacji przyjętych zamierzeń.