Głównym celem firmy emitującej obligacje jest pozyskanie środków na realizację określonych działań, np. na rozwój biznesu, wprowadzenie nowej linii technologicznej, otwarcie punktu sprzedaży w nowej lokalizacji itd. Kupując obligacje, inwestor udziela firmie pożyczki na określonych warunkach – na z góry wskazany okres i z ustalonym oprocentowaniem. Korzyści dla inwestora powinny być tak skalkulowane, aby dokonana inwestycja była dla niego wyraźnie bardziej opłacalna niż np. lokata bankowa. W konsekwencji zyskują tu obie strony: firma pozyskując środki np. na działania, dzięki którym bardziej dynamicznie rośnie i zwiększa swoją wartość oraz inwestor zarabiający na korzystnym oprocentowaniu.
Obligacja jest dowodem udzielenia przez jej posiadacza pożyczki. Pożyczane środki otrzymuje emitent – zazwyczaj przedsiębiorstwo, skarb państwa bądź jednostka samorządu terytorialnego. Obligacje najczęściej mają postać zdematerializowaną. Oznacza to, że nie są fizycznie istniejącym dokumentem, a jedynie zapisem na rachunku papierów wartościowych. Zapis ten może ulec zmianie w dowolnym momencie, gdyż inwestor może sprzedać posiadane obligacje innemu inwestorowi. Emitent jest dłużnikiem podmiotu, który obligację posiada, a nie tego, od którego pierwotnie pożyczkę zaciągnął. Nie ma przeszkód, aby jeden podmiot wykupił wszystkie obligacje danej serii, jednak zazwyczaj obligacje kupuje wielu inwestorów.
Można powiedzieć, że obligacja jest odpowiednikiem umowy pożyczki pomiędzy dwoma podmiotami. Po co zatem umowa sporządzana jest w tej specyficznej formie?
W kolejnych tekstach rozwijamy odpowiedź na to pytanie, tu wskażemy tylko najważniejsze kwestie. Konkretne argumenty przemawiają za emisją obligacji:
- zarówno pożyczkodawca (obligatariusz) jak i emitent obligacji, chronieni są zapisami ustawy o obligacjach, która reguluje zasady emisji, zmiany warunków emisji, zbywania, nabywania i wykupu obligacji,
- emisja obligacji jest wygodną formą pozyskania kapitału – emitent sam ustala główne parametry emisji obligacji, jakimi są wypłata odsetek, okres spłaty, czy wysokość oprocentowania,
- obligatariusze (pożyczkodawcy) mają możliwość łatwego wyjścia z takiej inwestycji poprzez zbycie obligacji innym podmiotom,
- w przypadku, gdy statut emitenta takie rozwiązanie dopuszcza, istnieje możliwość zamiany obligacji na akcje emitenta – mamy wtedy do czynienia z obligacjami zamiennymi
- emitent wprowadzający obligacje na rynek Catalyst dodatkowo zapewnia sobie efekt marketingowy,
- a także zwiększa swoją wiarygodność i rozpoznawalność wśród inwestorów, co ułatwia pozyskanie kapitału na lepszych warunkach w przyszłości, gdy pojawi się takie zapotrzebowanie.
Zgodnie z formalną definicją zawartą w ustawie o obligacjach, „obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem” i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia”. Warto pamiętać, że nie jest to sytuacja, w której jedna strona zyskiwałaby kosztem drugiej. Przeciwnie, korzyści obu stron są tu powiązane. Obligatariusz zarabia na poczynionej inwestycji, a emitent dzięki pozyskanym środkom może zrealizować swoje cele rozwojowe.